|
|
|
|
Portal Prognozno-izveštajne službe zaštite bilja > Region Sombor
|
| Sajt za objavljivanje priloga sa područja Regionalnog centra Sombor. |
28.9.2022
RC Sombor je u proteklom periodu izvršio vizuelni pregled 10 parcela ranih hibrida kukuruza na području svog delovanja sa ciljem utvrđivanja zdravstvenog stanja klipova merkantilnog kukuruza.
Rezultati vizuelnih pregleda su prikazani u tabeli :
|
% klipova bez simptoma bolesti i oštećenja od insekata |
2-52 |
|
% klipova oštećenih od insekata |
15-43 |
|
% klipova sa kombinovanim simptomima-insekti+Fusarium spp |
9-40 |
|
% klipova sa kombinovanim simptomima-insekti+Aspergillus spp |
0-2 |
|
% klipova sa kombinovanim simptomima-insekti+Fusarium spp+Aspergillus spp |
0-25 |
|
% klipova sa kombinovanim simptomima-insekti+Fusarium spp+Aspergillus spp+Penicillium spp |
0-8 |
13.9.2022
Na području delovanja RC Sombor, vizuelnim pregledom zasada vinove loze uočeni su simptomi koji upućuju na zlatasto žutilo vinove loze.
 
velika slika velika slika
Bolest zlatasto žutilo vinove loze je veoma destruktivno oboljenje vinove loze koje prouzrokuje fitoplazma Flavescence doree. Za kratko vreme fitoplazma može da prouzrokuje sušenje velikog broja čokota i propadanje vinograda. Prenosilac ove fitoplazme sa obolelih na zdrave čokote je cikada Scaphoideus titanus.
S.titanus
Simptomi zaraze fitoplazmom Flavescence doree na vinovoj lozi su:
- kasnije kretanje vegetacije na proleće ili potpuno izostajanje kretanja vegetacije
-promena boje lista- kod crnih sorti ljubičasta do crvena, kod belih sorti zlatnožuta
- savijanje spoljašnjih ivica lista prema naličju
- skraćene internodije na zaraženim lastarima
- pojava rehuljavih grozdova koji zaostaju u razvoju u odnosu na zdrave
-odsustvo lignifikacije zaraženih lastara
Mere kontrole ovog oboljenja su:
-sanitarni pregled zasada
- uklanjanje zaraženih čokota
- uništavanje rezervoara fitoplazme (divlja loza, korovi)
- uništavanje napuštenih vinograda kao potencijalnih izvora zaraze. 29.8.2022
Na području delovanja RC Sombor usevi suncokreta se u zavisnosti od vremena setve, sortimenta i lokaliteta nalaze u različitim fazama sazrevanja, dok je na pojedinim parcelama na delu Telečke visoravni (lokaliteti Riđica, Stanišić, Aleksa Šantić) žetva suncokreta u toku.
Vizuelnim pregledom useva registrovano je prisustvo simptoma sledećih bolesti:
 
velika slika velika slika
Simptomi ove bolesti javljaju se na svim nadzemnim delovima biljke u vidu pega različitog oblika i veličine. Pege na listu su okruglaste, s koncentričnim krugovima, svetlomrke do tamnomrke boje. U centru pega se javljaju sitne nekrotične tačke tamnije boje koje su mesto prodiranja parazita. Na stablu se javljaju izdužene eliptične pege različite veličine, tamnomrke boje. U uslovima jakih zaraza čitavo stablo može da bude zahvaćeno.
 
velika slika velika slika
Simptomi crne pegavosti ispoljavaju se od cvetanja do kraja vegetacije i mogu se javiti na listu, lisnim drškama, stablu i glavicama. Crna pegavost se prvo javlja na donjem, najstarijem lišću u vidu pega, nepravilnog oblika i veličine. Na lisnim drškama se češće ispoljava te zbog ovoga vrlo često dolazi i do prevremenog opadanja lišća. Na stablu su simptomi najuočljiviji. Na mestu spoja lisne drške sa stablom javljaju se okruglaste, eliptične krupne pege crne boje. Pege se vremenom povećevaju, spajaju i pretsnasto zahvataju stablo. U slučaju jačih zaraza biljke prinudno sazrevaju ili venu i uginjavaju.
 
velika slika velika slika
Početni simptomi ove bolesti se javljaju na lišću i stablu donjih delova biljaka, obično posle cvetanja. Na ivicama starijeg lišća javljaju se pojedinačne mrke pege. Na zahvaćenom lišću nekroza tkiva se širi duž glavnih lisnih nerava do lisne drške. U slučaju jačeg napada lišće se suši i propada. Najuočljiviji simptomi su na na stablu. Pege se javljaju na donjim delovima stabla, na mestima gde je nasađena lisna drška. Pege su u početku sitne, ali se kasnije povećavaju i postaju mrke i eliptične. Centralni delovi nastalih pega postaju sivi, a ivična tkiva mrka. Usled jače zaraze može doći i do lomljenja i poleganja biljaka.
Za sve navedene tj. registrovane bolesti u usevima suncokreta je zajedničko da se reproduktivni organi gljiva nalaze u zemljištu i da su vitalni nekoliko godina.
Najvažnija mera kontrole sprečavanja pojave bolesti u suncokretu je plodored tj. suncokret treba gajiti na istoj parceli tek posle 5 godina. Kao predusevi preporučuju se pšenica i kukuruz, dok setvu suncokreta treba izbegavati nakon gajenja uljanih kultura (soja i uljana repica) i leguminoza (lucerka, grašak). Pored plodoreda, u ostale mere kontrole spadaja i setva sertifikovanog semena, optimalna gustina setve, izbalansirana upotreba azotnih đubriva, setva manje osetljivih hibrida i dr. 6.7.2022
Na području delovanja RC Sombor, na lokalitetu Stapar, u usevu pšenice registrovano je prisustvo biljaka sa simptomima virusa patuljavosti pšenice (Wheat dwarf virus - WDV), što je laboratorijskom analizom i potvrđeno.
Pregledom parcele pod pšenicom tokom maja meseca uočeni su simptomi na biljkama u vidu patuljastog rasta, nakostrešenog izgleda listova, pojačanog bokorenja, pojave žute do ljubičaste boje na listovima, a na pojedinim biljkama nije došlo do formiranja klasa. U kasnijim pregledima tokom juna meseca na parceli je registrovano propadanje celih biljaka. Labaratorijskim analizama je utvrđeno da se radi o virusu patuljavosti pšenice.
Virus patuljavosti pšenice prenosi cikada Psammotetttix alineus. Aktivnosti ove štetočine pogoduju topla i suva jesen. U proleće cikade se sa pšenice sele na korovske biljke i samonikle biljke pšenice gde nastavljaju sa ishranom. U jesen se vraćaju na novoposejane useve pšenice i infestirane cikade prenose virus na iznikle biljke.
Simptomi zaraze tim virusom se mogu pojaviti u toku jeseni ili u toku proleća. U jesen se simptomi zaraze na biljkama najčešće javljaju u usevima pšenice iz ranih rokova setve, kada se vizuelno teško mogu uočiti pored simptoma koje izazivaju abiotički faktori poput nedostatka hraniva, ostataka herbicida u zemljištu i drugo. Najčešće se simptomi jesenje zaraze primećuju tek na proleće, najranije u martu mesecu u vidu propadanja bokora i zaostajanja biljaka u porastu.
Pojava simptoma je lokalnog karaktera. Jedna parcela može biti jako zaražena, a parcela pored nje može biti bez simptoma ili sa simptomoma na pojedinačnim biljkama. Širenje bolesti počinje od ivičnih delova parcele koji se graniče sa površinama zakorovljenim samoniklim žitima i korovima iz familije trava (Lolium spp. i dr.) koji predstavlaju rezervoare virusa. Na našem regionu su samonikla strna žita najvažniji izvor zaraze jer se više od 90% strništa ne obrađuje do kasne jeseni.
Virus patuljavosti pšenice se ne prenosi semenom, biljnim sokom i zemljištem.
Mere kontrole virusa patuljavosti pšenice podrazumevaju:
- gajenje manje osetljivih sorti,
- suzbijanje vektora,
- uništavanje zaraženih biljaka,
- uništavanje korova i drugih domaćina,
- uništavanje žetvenih ostataka.
Simptomi registrovani tokom maja :
 
velika slika velika slika
 
velika slika velika slika
Simptomi registrovani tokom juna :
 
velika slika velika slika
 
velika slika velika slika 29.6.2022
Na području delovanja RC Sombor suncokret se nalazi u fenofazi –od početka do punog cvetanja (BBCH 61-65).
Vizuelnim pregledom useva registrovano je prisustvo imaga rutave bube (Tropinota hirta) na glavicama suncokreta.
 
velika slika velika slika
Rutava buba ima jednu generaciju godišnje i prezimljava kao odrasla jedinka u zemlji na dubini do 10 cm. Po izlasku iz zemlje prvo naseljava maslačak ,a kasnije se seli na uljanu repicu, krušku, jabuku, trešnju i dr. Imago rutave bube je dobar letač. Najaktivniji je u najtoplijem delu dana, u periodu od 10-16h.
Oštećuje cvetne pupoljke i cvetove. U cvetu stradaju prašnici i tučkovi što remeti proces oplodnje koji je u toku.
Pored imaga rutave bube, u cvetu suncokreta su prisutne i pčele.
Primena insekticida zbog prisustva pčela i drugih polinatora nije dozvoljena! 28.6.2022
Na području delovanja RC Sombor usevi soje se nalaze u fenofazi cvetanja ( BBCH 61-65).
Vizuelnim pregledom useva soje registrovano je prisustvo simptoma plamenjače soje ( prouz Peronospora manshurica) u niskom intenzitetu napada.
 
velika slika velika slika
Simptomi se prvo uočavaju oko dve nedelje posle nicanja soje, na pojedinačno zaraženim kljiancima ali ovi simptomi obično prolaze nezapaženi u polju. Kasnije se na lišću mladog troperog lišća javljaju bledozelene pege različite veličine i oblika. Pege postaju svetlo do tamnomrke boje, oivičene žućkastom bojom tkiva. Na naličju zaraženog lišća, u okviru pega, obrazuje se paperjasta navlaka od konidiofora i konidija gljive, sivkaste do purpurne boje. U slučaju jače zaraze, može doći i do opadanja lišća.
Plamenjača može da se javi i na mahunama, ali najčešće bez vidljivih simptoma. Unutrašnjost zaražene mahune kao i seme najčešće su prevučeni beličastom masom od micelija i oospora gljive. Seme može da bude delimično ili potpuno zahvaćeno parazitom.
Razvoju plamenjače pogoduje prohladno i vlažno vreme, kao i gušći usevi. Sa starenjem biljka postaje otpornija. Takođe i visoke temperature i dugi periodi bez padavina onemogućavaju širenje bolesti. 22.6.2022
Na području delovanja RC Sombor usevi kukuruza se nalaze u fenofazi rasta stabla ( BBCH 30-38 ).
Vizuelnim pregledom useva registrovano je prisustvo cikade Reptalus panzeri.
velika slika
Cikada Reptalus panzeri je vektor Stolbur fitoplazme. Ima jednu generaciju godišnje. Prezimljava kao larva koja se hrani na korenu pšenice. Odrasle jedinke se javljaju tokom juna meseca i sa pšenice prelaze na kukuruz gde se hrane floemskim sokovima. Ženke polažu jaja na koren kukuruza i nakon piljenja, larve počinju da se hrane. Ukoliko se posle kukuruza poseje pšenica larve cikade neometano nastavljaju svoj razvoj.
Početni simptomi javljaju se krajem jula kada prvo dolazi do crvenila glavnog nerva na listu koji je iznad klipa. Kasnije se crvena boja širi i na ostatak lista. Simptomi se mogu videti i na stablu i na komušini. Usled zaraze često može doći i do sušenja cele biljke. Na zaraženim biljkama klip je deformisan, zrna su sutnija i štura.
 
simptom iz 2018. simptom iz 2018.
U cilju suzbijanja crvenila kukuruza najznačajnija mera je plodored odnosno izbegavanje setve pšenice na parcele na kojima je predusev kukuruz jer se na taj način onemogućava dalji razvoj cikade i mogućnost pojave crvenila kukuruza u narednoj sezoni.
Na području delovanja RC Sombor usevi soje se nalaze u fenofazi cvetanja ( BBCH 61-65).
Vizuelnim pregledom useva registrovano je prisustvo
-tripsa (Thysanoptera) na 5 % biljaka
velika slika
-sveže položenih jaja sovica (Autographa gamma i Helicoverpa armigera ) na 3% biljaka
-imaga i jajnih legala stenica (Halyomorpha halys i Nezara viridula)
velika slika
Trenutne visoke temperature u narednom periodu usloviće intenzivniju pojavu navedenih štetočina.
RC Sombor nastavlja i u narednom periodu da prati stanje u usevima soje. 14.6.2022
Na području delovanja RC Sombor, šećerna repa se nalazi u fenofazi zatvaranja redova (BBCH 31-39).
velika slika
Vizuelnim pregledom useva šećerne repe na više lokaliteta, registrovane su pojedinačne pege koje prouzrokuje Cercospora beticola na 1% biljaka.
Analizom pega u laboratoriji (biljni materijal donet sa lokaliteta Radojevići, sorta Koala) registrovane su konidije patogena.
Trenutni uslovi u polju (temperatura, relativna vlažnost vazduha) su veoma povoljni za ostvarenje infekcije pa se u narednom periodu očekuje dalje širenje simptoma.
Za sada se hemijski tretman ne preporučuje.
RC Sombor nastavlja i u narednom periodu da prati uslove za infekciju i razvoj ovog patogena na osnovu kojih će dati signal za primenu fungicida. 8.6.2022
Na području delovanja RC Sombor, na punktu Riđica, na pojedinačnim stablima duda registrovano je prisustvo simptoma oštećenja od larvi I generacije dudovca (Hyphantria cunea).
velika slika
Hyphantria cunea ima 2-3 generacije godišnje a prezimljava u stadijumu lutke. Ženka polaže 300-800 jaja na naličje lista. Jaja su svetlo zelene boje, pokrivena dlačicama sa stomaka ženke. Iz položenih jaja pile se gusenice koje u početnim stupnjevima razvoja skeletiraju lišće, dok odrasle gusenice mogu potpuno da pojedu list. Po piljenju se sve gusenice nalaze na jednom listu, a kasnije se šire i na ostale listove koje zapredaju svojom svilom. Zapreci ostaju na krošnjama, a odrsale gusenice izazivaju golobrst. Lutke se nalaze u kokonima, na skrovitim mestima u voćnjaku, u ogradama.
Na svetlosnim lampama , na punktovima Toplana, Riđica i Karavukovo prvi ulovi imaga ove štetočine registrovani su 06.05.2022. a od 23.05. svakodnevno se registruju ulovi imaga dudovca na svetlosnim lampama.
velika slika
Simptomi oštećenja od gusenica su za sada registrovani na pojedinačnim granama, pa se preporučuje mehaničko uklanjanje i uništavanje zapredaka u kojima se gusenice nalaze kako ne bi došlo do daljeg širenja i pojave većih šteta. |
|
|
|
|
|
|
|
|