7.9.2023
Na području delovanja delovanja RC Kikinda pregledom parcela pod okopavinama, u višegodišnjim zasadima i na parcelama gde je bila uljana repica registrovano je prisustvo aktivnih rupa poljskih glodara i to poljskog miša (Apodemus sylvaticus) kao i poljske voluharice (Microtus arvalis) po obodima parcela i u niskom intenzitetu napada.
Veoma toplo vreme za ovo doba godine pogoduje aktivnosti poljskih glodara.
U ovom periodu primena registrovanih preparata u cilju suzbijanja glodara (rodenticida) preporučuje se u lucerištima, višegodišnjim zasadima kao i na uvratima u slučaju da se prilikom pregleda istih utvrdi brojnost pomenutih štetočina u II kategoriji.
Za određivanje brojnosti poljskih glodara koristi se sledeća skala:
|
KATEGORIJA |
Brojnost |
aktivnih rupa/hektaru
|
|
I kategorija |
vrlo niska brojnost |
do 10 aktivnih rupa/ha |
|
II kategorija |
niska brojnost |
10-50 |
|
III kategorija |
srednja brojnost |
50-500 |
|
IV kategorija |
visoka brojnost |
500-2000 |
|
V kategorija |
vrlo visoka brojnost |
2000-10.000 |
Poljoprivrednim proizvođačima se preporučuje pre svega pregled parcela radi utvrđivanja prisustva glodara, zaoravanje žetvenih ostataka kao i košenje površina oko parcela i na uvratinama kako bi se omogućio pristup predatorima sitnih glodara.
U regionu Kikinde se u narednom periodu očekuje i setva uljane repice pa se nakon nicanja useva očekuje migracija glodara na te povšine.
29.8.2023
Na području delovanja RC Kikinda usevi soje nalaze se u različitim fenofazama prve mahune dostigle krajnju dužinu ,,ravne mahune,, do fenofaze 30% mahuna dostiglo krajnju veličinu (BBCH 70-73).
Vizuelnim pregledom useva soje na nekoliko lokaliteta registrovano je prisustvo sledećih štetnih organizama:
- Zelene povrtne stenice (Nezara viridula) koja prezimljava kao imago. Sa naličja lista polaže jaja u grupicama. Odrasli insekti se hrane sisanjem biljnih sokova raznih biljnih vrsta i prilikom uboda na mestima na plodu dolazi do diskoloracije i promene boje. Takođe, prilikom napada pomenute štetočine plodovi dobijaju gorak ukus i gube tržišnu vrednost. Kod soje usled napada može izostati formiranje mahuna kada su napadnuti cvetni pupoljci ili izostaje formiranje zrna pri napadu mahuna u ranijoj fazi razvoja. Prisustvo zelene povrtne stenice u usevu parcele registrovano je po rubnim delovima parcela i u ovom momentu hemijske mere suzbijanja se ne preporučuju.
larve zelene povrtne stenice
 
velika slika velika slika
2. Grinje (Tetranychidae) - povoljni vremenski uslovi tokom jula i avgusta meseca uslovili su naseljavanje useva soje grinjama o čemu je RC Kikinda i obavestila javnost odnosno preporučila mere suzbijanja 18.07.2023. Visoke temperature i niska relativna vlažnost vazduha u prethodnih nekoliko nedelja pogodovale su razvoju i razmnožavanju grinja u velikom broju useva pa tako i u usevima soje. Štetočine su prisutne u vidu kolonija na naličju lista koji ubrzo počinju da venu i kasnije dolazi do njihovog sušenja u slučaju veće brojnosti grinja. Napadnute biljke zaostaju u porastu i brže sazrevaju. Usled prisustva grinja listovi često dobijaju srebrnu boju.
 
velika slika velika slika
U usevima soje gde se u narednom periodu još ne očekuje žetva preporučuje se pregled useva na prisustvo grinja gde je moguća primena akaricida sa kratkom karencom na bazi abamektina i fenpiroksimata (karenca 7 dana). Primena preporučenih akaricida sprovodi se po rubnim delovima parcele kako bi se sprečilo širenje grinja ka unutrašnjem delu parcele. 28.7.2023
Na području delovanja RC Kikinda u proteklom periodu prisustvo invazivnih vrsta stenica registrovano je u usevima rataraskih i povrtarskih biljaka i u voćnim zasadima.
Prisustvo zelene povrtne stenice (Nezara viridula) i braon mramoraste stenice (Halyomorpha halys) uočeno je u usevima kukuruza, šećerne repe, paradajza, leske i paprike.
Zelena povrtna stenica se poslednjih godina redovno registruje u usevima paprike, paradjza,soje, kukuruza kao i u voćnim i vinogradarskim zasadima. Štete pričinjavaju larve i odrasle jedinke pomenute štetočine koje buše biljno tkivo i sisaju sokove. U povrtarskim usevima dolazi do prevremenog sazrevanja plodova, smanjuje se veličina i težina ploda dok se u unutrašnjasti ploda usled ubadanja i sisanja sokova formira plutasto tkivo i plodovi dobijaju gorak ukus.Takvi plodovi gube tržišnu vrednost.
jajna legla i imago zelene povrtne stenice
ispiljeno jajno leglo zelene povrtne stenice
Braon mramorasta stenica je izraziti polifag i napada veliki broj gajenih kultura. Migratorna je vrsta, dobar letač i veoma brzo prelazi sa jednog useva na drugi. Štete nanose larve i imaga sisanjem biljnih sokova iz svih nadzemnih delova biljaka. Napadnuti plodovi često imaju deformisan oblik, postaju gorki i često imaju i neprijatan ukus pa samim tim gube i tržišnu vrednost. Prezimljava imago, a stadijum larve prolazi kroz pet larvenih stupnjeva. Jaja polaže u grupicama na naličju lista, a mlade tek ispiljene larve posle prvog presvlačenje počinju da se razilaze i tada kreću u aktivnu potragu za hranom.
jajna leglo i larve braon mramoraste stenice na leski, paradajzu, kukuruzu
Mere zaštite podrazumevaju upotrebu preparata iz grupe piretroida koji su pokazali dobru efikasnost prilikom suzbijanja stenica. 27.7.2023
Na području delovanja RC Kikinda zasadi vinove loze u zavisnosti od lokaliteta i zastupljenog sortimenta nalaze se u fenofazi razvoja bobica; početak dodirivanja bobica do fenofaze zatvaranja grozda (BBCH 77-79).
Na našem terenu vizuelnim pregledom vinograda registruju se simptomi koji upućuju na zlatasto žutilo vinove loze, oboljenje na vinovoj lozi koju prouzrokoje fitoplazma Flavescence doree.
Fitoplazmu sa zaraženih čokota na zdrave čokote prenosi cikada Scaphoideus titanus koja je registrovana na našem terenu.
Cikada prezimi u stadijumu jajeta u kori čokota i ima jednu generaciju godišnje.
Karakteristični simptomi na listovima vinove loze su promena njihove boje, kod crvenih sorata listovi dobijaju tamno crvenu boju, dok bele sorte vinove loze dobijaju zlatnožutu boju pa je tako i nastao naziv zlatasto žutilo vinove loze.
Pored promene boje na listovima dolazi do nekroze nerva i savijanja ivice lista na dole.
Najznačajnije mere kontrole zlatastog žutila su:
- Postavljanje klopki za ulov odraslih jedinki i vizuelno praćenje pojave larvi i odraslih jedinki cikade Scaphoideus titanus tokom vegetacije i njihovo suzbijanje;
- Krčenje napuštenih vinograda;
- Korišćenje zdravog sadnog materijala pri podizanju novih vinograda;
- Uništavanje zaraženih čokota sa simptomima zlatastog žutila vinove loze;
- Uništavanje biljaka u blizini vinograda na kojima se cikada zadržava tokom vegetacije (divlja loza, vrba, kiselo drvo).
20.7.2023
Na području delovanja RC Kikinda rasađen kupus za jesenju proizvodnju se nalazi u fazi razvoja listova, 5-8 listova razvijeno (BBCH 15-18).
Vizuelnim pregledom useva kupusa registrovano je prisutvo sledećih štetočina: Kupusni buvači (Phyllotreta spp. ), kupusni moljac (Plutella xylostella), kao i bela kupusna mušica (Aleyrodes proletella) .
Kupusni buvači najveće štete prave u vreme suše na mladim biljkama. Odrasli insekti prave rupice na lišću, dok su larve manje opasne. Oštećeno lišće ima sitast izgled.
Kupusov moljac je jedna od najznačajnijih štetočina kupusnjača koja razvija više generacija godišnje. Larve prezimljavaju na biljnim ostacima i na naličju lišća. One svojvom ishranom prave oštećenja na lišću u vidu malih "prozorčića". Pri jačem napadu ove štetočine od lista mogu ostati samo glavni nervi. U kasnijim fazama razvoja larve se ubušuju i u glavice.
Na naličju listova registrovano je prisustvo larvi i imaga bele kupusne mušice. Štete pričinjavaju larve i odrasle jedinke koje se ishranjuju biljnim sokovima. Ove štetočine višak hranljivih materija izbacuju u vidu medne rose na koju se naseljava gljiva čađavica što se negativno odražava na fotosintezu i prinos biljaka kao i na kvalitet proizvoda.
Suvo i toplo vreme pogoduju razvoju štetnih insekata koji, ukoliko se ne sprovode hemijske mere zaštite sa ciljem njihovog suzbijanja, mogu naneti velike štete usevima kupusa.
Preporuku za primenu hemijskih mera zaštite pogledati na linku. 30.6.2023
Na području delovanja RC Kikinda zasadi šljiva se u zavisnosti od sortimenta i lokaliteta nalaze u fenofazi razvoja ploda; plod oko polovine krajnje veličine do fenofaze plod oko 70% krajnje veličine (BBCH 75-77).
Uslovi u kojima se odvijala proizvodnja u zasadima šljiva tokom vegetacije bili su izuzetno povoljni za razvoj i nastanak infekcije od strane prouzrokovača plamenjače šljive (Polystigma rubrum) i prouzrokovača šupljikavosti lista koštičavih voćnih vrsta (Stigmina carpophila) čiji se simptomi registruju u zasadima.
Patogen prouzrokovač plamenjače šljive (Polystigma rubrum ) održava se u zaraženom i opalom lišću gde dolazi do formiranja peritecija sa askusima i askosporama koje ostvaruju primarnu infekciju u proleće na mladom lišću. Kritičan period za ostvarenje infekcije je period listanja pa sve do fenofaze precvetavanja. Tokom ove vegetacije česte padavine, temperature iznad 10 stepeni i periodi vlaženja lista doveli su do povoljnih uslova za ostvarenje infekcije na listovima.
Simptomi pruzrokovača šupljikavosti lista koštičavih voćnih vrsta (Stigmina carpophila ) na listovima šljive ispoljavaju se u vidu okruglih mrkih pega koje nakon nekog vremena nekrotiraju i ispadaju ostavljajući na listu kružne šupljine.
U slučaju jačeg napada može doći do potpune defolijacije. Parazit prezimljava u obliku micelije u zaraženim grančicama i u proleće čim krene vegetacija u povoljnim uslovima (temperatura i vlažnost) dolazi do formiranja konidija sa konidioforama.Konidije se rasejavu putem vetra i kišnim kapima. Vlažni uslovi tokom perioda razvoja lisne mase uz povoljne temperature tokom proleća doveli su do nastanka infekcije i pojave simptoma šupljikavosti u zasadima šljiva.
RC Kikinda nastavlja i u narednom periodu da prati stanje u zasadima šljiva.
29.6.2023
Na području delovanja RC Kikinda usevi kukuruza nalaze se u zavisnosti od rokova setve, hibrida i primenjene agrotehnike u fenofazama razvoja listova; razvijeno 9 i više listova do fenofaze početak porasta stabljike (BBCH 19-31).
Vizuelnim pregledom useva kukuruza registrovano je prisustvo sledećih štetnih insekata:
- imaga žitne pijavice (Lema melanopus) na listovima kukuruza na kojima su registrovana i karakteristična oštećenja usled progrizanja duž lisnih nerava u vidu traka.
 
velika slika velika slika
- prisustvo cikade Reptalus panzeri koja ima jednu generaciju godišnje, a prezimi u stadijumu larve gde se hrane na korenu pšenice. Odrasle jedinke se pojavljuju tokom maja meseca kada prelaze na kukruz. Cikada je poznata kao vektor fitoplazme koja prouzrokuje crvenilo u usevima kukuruza koje se javlja gotovo svake godine u našem regionu u manjem intenzitetu. Pored navedene cikade na listovima je utvrđeno i prisustvo cikade Psammotettix alienus vektora virusa patuljavosti (kržljavosti) pšenice -Wheat Dwart Virus WDV
Reptalus panzeri Psamotettix alienus
 
velika slika velika slika
- lisne vaši (Aphididae) za sada su prisutne u niskom intenzitetu krilate forme vaši. Suvo i toplo vreme pogoduje razvoju pomenutih štetočina, a jako napadnute biljke zaostaju u razvoju, ostaju manje ili više kržljave.
velika slika
- položena jaja pamukove sovice (Helicoverpa armigera) polifagne štetočine koja napada kukuruz, papriku,paradajz boraniju i druge kulture. Larve pomenute štetočine napadaju generativne organe pa se tako ubušuju i u formirani klip kukuruza oštećujući ga pri tome.
- prilikom pregleda na listovima su registrovana i imaga žičara (Elateridae) čije larve spadaju u grupu veoma značajnih štetočina podzemnih organa raznih biljaka naročito okopavina. Larve su polifagne štetočine koje napadaju veliki broj gajenih biljaka i usled njihove aktivnosti pri većoj brojnosti često dolazi do presejavanja useva gde predstavljaju osnovni uzrok nekompletnosti biljnog sklopa.
velika slika
RC Kikinda i u narednom periodu nastavlja da prati zdravstveno stanje u usevima kukuruza i za sada se ne preporučuju hemijske mere zaštite. 27.6.2023
Na području delovanja RC Kikinda, usevi suncokreta se u zavisnosti od vremena setve i hibrida nalaze u fenofazi cvetna glavica se odvaja od najmlađih listova (BBCH 55-57).
Vizuelnim pregledom useva na nekoliko lokaliteta, registrovani su simptomi mrke pegavosti (Alternaria helianthi) na donjim listovima na do 10% biljaka.
Pege koje se javljaju na lišću različitog su oblika, veličine i boje kod raznih sorata, inbred-linija i hibrida suncokreta.Početni simptomi se ispoljavaju u vidu sitnih, nekrotičnih pega, koje kasnije povećavaju obim, a zaraženo tkivo nekrotira i uginjava.
Gljiva prezimi u vidu micelije u zaraženim ostacima, na kojoj se tokom naredne vegetacije obrazuju spore. Visoka vlažnost i visoka letnja temperatura pogoduju razvoju bolesti. Učestale kiše u prethodnom periodu imale su odlučujući uticaj na širenje ove bolesti.
Dezinfekcija semena, gajenje otpornih hibrida i plodored predstavljaju osnovne mere zaštite.
23.6.2023
Na području delovanja RC Kikinda zasadi vinove loze se u zavisnosti od zastupljenog sortimenta i lokaliteta nalaze u fenofazi formiranja ploda; mladi plodovi počinju da rastu bobice veličine zrna pšenice do faze bobice veličine graška (BBCH 71-75).
Pregledom zasada vinove loze sa naličja listova registrovano je prisustvo larvi cikade Scaphoideus titanus II larvenog stupnja čije prisustvo je dominantno, ali se prilikom pregleda registruje i prisustvo larvi III larvenog stupnja u niskom intenzitetu.
Cikada tokom svog razvića prolazi kroz pet larvenih stupnjeva, pri čemu larve od III larvenog stupnja postaju infektivne i sposobne da prenesu fitoplazmu sa zaraženog čokota na zdrave čokote.
larva cikade Scaphoideus titanus (III larveni stupanj)
Intenzivnija pojava larvi III larvenog stupnja na našem području očekuje se tokom sledeće nedelje o čemu će RC Kikinda obavestiti proizvođače i na vreme signalizirati momenat za izvođenje mere zaštite i primenu insekticida. 19.6.2023
Na području delovanja RC Kikinda zasadi leske se nalaze u fazama razvoja ploda.
Vizuelnim pregledom zasada leske registrovani su simptomi virusa mozaika jabuke u zasadu leske (Apple mosaic virus-APV).
Virus mozaika jabuke jedan je od najrasprostranjenijih virusa jabuke koji napada i druge biljne vrste kao što su: dunja, šljiva, višnja, breskva, lešnik, malina, divlji i pitomi badem.
Virus je dobio ime po simptomima koji su se prvi put pojavili na jabuci. Virus ovog tipa lako je uočiti na listovima jabuke, a takođe se ispoljavaju i na sadnicama leske. Simptomi na listovima se manifestuju u obliku fleka koje su nepravilnog oblika, žute boje. Hlorotične površine žute boje javljaju se u vidu traka ili pega duž lisnih nerava.U zavisnosti od spoljašnjih uslova, osetljivosti sortimenta i intenzitet zaraze može da varira. U slučaju prisustva pomenutog virusa u zasadu leske smanjuje se produktivnost i rodnost zasada. Jako zaraženo lišće opada pre vremena. Na plodovima većine sorata nema promena, međutim prinos kod osetljivih sorti može biti smanjen.
Mere suzbijanja podrazumevaju proizvodnju i korišćenje zdravog sadnog materijala, obaveznu dezinfekciju alata za rezidbu kao i uklanjanje zaraženih stabala iz zasada pogotovo u rasadnicima i mlađim zasadima. |
|
|
|
|