23.9.2021
Na području delovanja RC Leskovac, usevi kupusa za jesenju proizvodnju se nalaze u fazi od razvijeno 9 i više listova do faze početka formiranja glavice (BBCH 19-41).
Vizuelnim pregledom useva na pojedinim parcelama registruje se prisustvo simptoma crne truleži kupusnjača (Xanthomonas campestris pv.campestris).
Crna trulež se smatra ekonomski najznačajnijim oboljenjem biljaka iz porodice kupusnjača. Ovaj patogen može pričiniti štete kupusu u svim fazama razvoja: od rasada do formiranja glavice. Prenosi se semenom i zaraženim biljnim ostacima u zemljištu. Nakon ostvarenih infekcija bakterija se dalje može prenositi kišnim kapima, insektima, vetrom, preko sistema za navodnjavanje. Vremenski uslovi koji pogoduju razvoju i širenju bolesti su vlažno i toplo vreme, topli dani i prohladne noći.
Kod biljaka u rasadu, može doći do ispoljavanja simptoma oboljenja, čak i do propadanja biljaka, ako se razvijaju iz zaraženog semena. Na listovima starijih biljaka, prvi simptomi crne truleži se pojavljuju u vidu nepravilnih hlorotičnih pega dužine 1-3 cm duž ivice listova. Pege se šire od ivice lista duž glavnog lisnog nerva, dobijajući karakterističan oblik latiničnog slova “V”. Tkivo u okviru pega se suši i odumire, a nervi u okviru pega dobijaju tamno-braon do crnu boju.
Bakterija se širi sprovodnim sudovima izazivajući trulež, koja se može uočiti na uzdužnom preseku nerava, kao i na poprečnom preseku stabla. Usled truleži sprovodnog tkiva, zaražene biljke zaostaju u razvoju, zakržljale su i najčešće ne formiraju glavicu, što dovodi do smanjenog prinosa. Međutim ukoliko i dođe do formiranja glavice kupusa, može se nastaviti razvoj bolesti i tokom skladištenja. Zaražene biljke podložne su napadu sekundarnih patogena, prouzrokovača vlažne truleži (Erwinia carotovora i Pseudomonas marginalis) te dolazi do njihovog potpunog propadanja.
U cilju zaštite kupusa i ostalih kupusnjača od ovog oboljenja ključne su preventivne mere kontrole koje podrazumevaju: upotrebu zdravog semena za setvu ili zdravog rasada za sadnju, poštovanje plodoreda u trajanju od tri do pet godina, gajenje otpornih sorti ili hibrida, uklanjanje korovskih biljaka i biljnih ostataka, kao i suzbijanje štetnih insekata kao vektora ovog patogena. 10.9.2021
Na području delovanja RC Leskovac, rane sorte krompira su izvađene, dok je kod kasnijeg sortimenta krompira vađenje u toku. Na lokacijama Navalin, Donje Stopanje i Aerodrom na usevu krompira prati se brojnost krompirovog moljaca (Phthorimea operculella). Na feromonskim klopkama se registruju povećani ulovi odraslih jedinki te štetočine, jer je u toku preklapanje leta leptira četvrte i pete generacije.
Na parclama gde krompir nije izvađen, postoji rizik da navedena štetočina položi jaja na krtole, a ispiljene larve pričine štetu ubušivanjem u krtole praveći hodnike ispod pokožice. Takve krtole unešene u skladišta u kojima se ne može regulisati temperatura ispod 10°C, ova štetočina nastavlja svoj dalji razvojni ciklus, a oštećene krtole gube tržišnu vrednost.
velika slika
Na parcelama krompira gde je vađenje u toku ili se uskoro planira, proizvođačima se preporučuju sledeće mere:
- Izvađene krtole krompira u što kraćem roku treba skloniti sa parcele i uneti u skladište;
- Krompir treba smestiti i čuvati u skladištima koja su obezbeđena mrežama na svim otvorima;
- Temperaturu u skadištima treba održavati ispod 10°C.
velika slika 16.8.2021
Na području delovanja RC Leskovac, vizuelnim pregledom zasada vinove loze registruje se prisustvo braon mramoraste stenica (Halyomorpha halys), invazivne štetočina koja može ugroziti rod i kvalitet grožđa. Na listovima i grozdovima se registruje prisustvo odraslih jedinki, jajnih legala i ispiljenih larvi navedene štetočine.
Odrasle jedinke i larve braon mramoraste stenice svojom ishranom probijaju površinu bobica gde se otvara mogućnost infekcije gljivom prouzrokovača sive truleži grožđa (Botrytis cinerea), što može dovesti do smanjenog prinosa i lošijeg kvaliteta vina.
Takođe, u zasadu krušaka na okućnici, registrovano je prisustvo svih razvojnih stadijuma braon mramorase stenice.
jajno leglo - larve
U ptoteklih nekoliko dana vizuelim pregledom ulova sa svetlosnih lovnih klopki, registuje se prisustvo odraslih jedinki braon mramorase stenice.
Ova štetočina je poreklom iz Azije, u Evropi je prvi put uočena 2007. godine, a kod nas u zemlji 2015. godine. Porast njene brojnosti predstavlja potencijal da postane ekonomski značajna štetočina velikog broja gajenih biljaka u našoj zemlji. Ova štetočina je izraziti polifag, registrovana je na velikom broju biljnih vrsta među kojima je veliki broj poljoprivrednih kultura. Ova štetočina u našoj zemlji registrovana je na usevima kukuruza, soje, paprike, paradajza, krompira, kao i u zasadima jabuka, krušaka, bresaka, trešanja, višanja, oraha, leske, maline i vinove loze.
Preporuka proizvođačima je da pregledaju svoje useve i zasade i ukliko uoče prisustvo braon mramoraste stenice, u cilju sprečavanja šteta koje mogu izazvati na plodovima svojom ishranom, primene hemijske mere zaštite. Kod nas u zemlji nema registrovanih insekticida za suzbijanje braon mramoraste stenice. Preparati iz grupe piretroida pokazali su dobru efikasnost u njenom suzbijanju, s tim da odabrani preparati moraju imati kraću karencu:
- Plures (a.m. deltametrin) 0,3 – 0,5 l/ha (karenca 14 dana) vinova loza,
- Grom (a.m. lambda-cihalotrin) 0,3 – 0,5 l/ha (karenca 14 dana) kruška.
U pojedinim voćnim vrstama berba je u toku ili se očekuje u narednim danima, zato treba strogo voditi računa o karenci primenjenih preparata. 2.8.2021
Na području delovanja RC Leskovac, zasadi jabuke se nalaze u fazi razvoja ploda, plodovi su dostigli oko 60-70% krajnje veličine (BBCH 76-77).
Vizuelnim pregledom zasada jabuke, na listovima i plodovima uočeno je prisustvo ploženih jaja, kao i prisustvo larvi i odraslih jedinki zlatooke (Chrysopa carnea), veoma korisnog insekta.
Odrasle jedinke zlatooke se hrane polenom, nektarom i mednom rosom, dok se larve hrane biljnim vašima, tripsima, grinjama i jajima i larvama drugih insekata, pa se zbog toga ubrajaju u važnu predatorsku vrstu.
Lučeći tanak mlaz tečnosti, koji se na vazduhu stvrdne, ženka na njegovom kraju istisne jaje veličine 1 mm na lišću i drugim biljnim organima. Jaja na končićima dugim oko 10 mm, su zaštićena od napada drugih insekata.
U nekim zemljama se ovi insekti uzgajaju u laboratorijskim uslovima i ispuštaju na poljima i staklenicima u cilju suzbijanja štetočina.
Zbog prisustva zlatooke u zasadima, treba voditi računa prilikom izbora insekticida u zaštiti jabuke od štetočina. Preporuka je primena preparata koji nemaju štetno delovanje na korisne organizme, kao što su preparati: Coragen 20 SC (a.m. hlorantraniliprol), Laser 240 SC (a.m. spinosad), Delegate 250 WG (a.m.spinetoram), Closer 120 SC (a.m.sulfoksaflor), Teppeki (a.m.flonikamid) ili neki drugi.
Na području delovanja RC Leskovac, zasadi vinove loze se nalaze u fazi od potpuno dodirivanje bobica do početak šarka (BBCH 79 - 81).
Na žutim lepljivim klopkama koje se nalaze u vinogradima, registrovano je prisustvo odraslih jedinki cikade Scaphoideus titanus, koja je vektor fitoplazme Flavescence doree, prouzrokovača Zlatastog žutila vinove loze.
velika slika
Ova cikada razvija jednu generaciju godišnje. Prezimljava u stadijuma jaja ispod kore dvogodišnjih lastara, iz kojih se pile larve, koje imaju pet razvojnih stupnjeva. Direktene štete koje nastaju usled ishrane larvi i odraslih jedinki su beznačajne, ali indirektne štete koje se ogledaju u vektorskoj ulozi pomenute fitoplazme su veoma značajne.
U cilju sprečavanja razvoja i širenja cikade vinove loze treba sprovesti sve raspoložive mere kontrole, kako pesticidne tako i nepesticidne:
- Uklanjanje i uništavanje zaraženih čokota,
- Uništavanje i krčenje napuštenih zasada,
- Uklanjanje divlje loze u blizini zasada,
- Uništavanje korova,
- Primena hemijskih mera za suzbijanje cikade Scaphoideus titanus (videti preporuku od 31.07.) 26.7.2021
Na području delovanja RC Leskovac, u zasadima šljiva ranog sortimenta berba je u toku, dok se zasadi kasnog sortimenta nalaze u fazi obojavanja ploda (BBCH 81).
Vizuelnim pregledom zasada šljiva, registrovano je prisustvo simptoma plamenjače šljive (Polystigma rubrum) i truleži plodova koštičavog voća (Monilinia spp).
Simptomi plamenjače šljive vidljivi su samo na lišću. Obrazuju se pege koje su u početku žute boje, kasnije prelaze u narandžstu, a na kraju dobijaju crvenu boju. Kod ostljivih sorti Čačanskih selekcija (Čačanska najbolja, Čačanska lepotica, Čačanska rodna i dr) usled jačeg napada može doći do prevremenog opadanja lišća u toku vegetacije i retrovegetacije zbog čega se biljke iscrpljuju i nespremne ulaze u zimski odmor.
_jpg.jpg)
plamenjača šljive
U cilju suzbijanja plamenjače šljive, od faze početka listanja, preporučuju se hemijske mere zaštite pred najavljene padavine fungicidima na bazi aktivne materije:
- mankozeb ( Dithane M45, Mankogal 80 i Mankogal ekstra),
- flopet (Folpan 50 WP/ Magenta),
- kaptan (Merpan 50 WP, Captan 50 WP, Metod 480 SC,Capi).
Takođe u fenofazi obojavanja, na plodovima su registovani simptomi truleži ploda koštičavog voća (Monilinia spp). Simptomi su dominantno uočeni na plodovima gde je ubušena larva šljivinog smotavca i na takvim plodovima je uočljiva smola koja curi iz ploda kao posledica ubušenja.
Zaraženi plodovi u kontaktu sa zdravim šire infekciju, te se plodovi suše i mumificiraju, najčešće ostajući na granama, retko opadaju. Takvi plodovi predstavljaju infektivni potencijal navedenog patogena za narednu vegetaciju. Zaražene plodove treba sakupiti i uništiti.
_jpg.jpg)
trulež plodova
U cilju sprčavanja truleži plodova koštičavog voća takođe se prporučuju hemijske mere zaštite fungicidima na bazi aktivne materije ciprodinila (Ciprodex, Neon, Chorus 50 WG) koji imaju karencu od 14 dana. 23.7.2021
Na području delovanja RC Leskovac, vizuelnim pregledom useva paprika i paradajza registrovano je prisustvo zelene povrtne stenice (Nezara viridula) u baštama i okućnicama sa ekstenzivnim načinom proizvodnje. U narednom periodu, kada krene zrenje paprike i paradajza na otvorenom polju, očekuje se njihova migracija ka intenzivnim proizvodnjama.
Zelena povrtna stenica prezimljava kao odrasli insekt. Na naličju lista biljke domaćina polažu jaja u grupama, tek položena jaja su bele boje a jaja pred piljenje dobijaju narndžastu boju. Odrasle jedinke i larve se hrane biljnim sokovima, i prilikom uboda na mestima na plodu dolazi do diskoloracije na pokožici, plodovi dobijaju gorak ukus, i gube tržišnu vrednost.
Za suzbijanje ove štetočine u proizvodnji paradajza i paprike u zaštićenom prostoru, registrovan je insekticid na bazi aktivne materije deltametrin - Scatto 0,18-0,42 l/ha, čija je karenca 3 dana u navedenim usevima. Najjači napadi obično budu u fazi sazrevanja plodova, te strogo treba voditi računa o karenci primenjenog insekticida. Na manjim površinama pod povrćem mogu se i ručno sakupiti jedinke ili izlovljavati sa lepljivim klopkama crvene boje. 5.7.2021
Na području delovanja RC Leskovac, u pojedinim zasadima višanja vizuelnim pregledom registrovano je prisustvo simptoma napada rđaste ginje iz roda Aculus.
velika slika
Suvo i toplo vreme pogoduje razvoju ove štetočine i može dovesti do njenog prenamnoženja. Pri jačem napadu može dovesti do prevremene defolijacije, koja može uzrokovati retrovegetaciju kod biljaka, koje nepripremljene ulaze u zimski odmor.
Simptomi koji ukazuju na prisustvu ove grinje ogledaju se u tome što se na naličju listova uočava rđasta boja, a list se uvija ka unutrašnjosti.
Ukoliko se utvrdi prisustvo grinja u jačem intenzitetu, proizvođači mogu primeniti hemijske mere zaštite nekim od registrovanih akaricida na bazi aktivne materije abamektin. Pored larvi prisutna su i jaja tako da tretman treba ponoviti nakon 5 do 7 dana.
Pošto je berba višanja u toku, hemijske mere zaštite se preoručuju nakon završene berbe.
1.7.2021
Na području delovanja RC Leskovac, vizuelnim pregledom useva merkantilnog kukuruza na više lokacija. registrovano je prisustvo cikade Reptalus panzer koja je vektor Stolbur fitoplazme - prourokovača oboljenja crvenilo kukuruza.
velika slika
Cikada Reptalus panzeri ima jednu generaciju godišnje. Prezimi u stadijumu larve na korenu pšenice. Odrasle jedinke odlaze na biljke kukuruza na kojima se hrane floemskim sokovima. Ženke polažu jaja na koren kukuruza, na kome se hrane ispiljene larve. Setvom pšenice nakon kukuruza larve neometano nastavljaju svoj razvoj na korenu pšenice.
Najznačajnija mera borbe protiv ove štetočine je izbegavanje setve pšenice nakon kukuruza čime se prekida razvoj cikade i znatno smanjuje njena brojnost, a samim tim i rizik od pojave bolesti crvenila kukuruza.
U borbi protiv ove štetočine ne preporučuje se primena insekticida. 28.6.2021
Na podučju delovanja RC Leskovac zasadi višnje se nalaze u fazi od plodovi sazreli za ishranu: plodovi imaju tipičan ukus i boju do faze završen rast mladara; lišće je još uvek zeleno (BBCH 89 - 91)
Ovonedeljnim laboratorijskim pregledom prezimelog lišća višnje iz voćnjaka, i plodonosnih tela apotecija prouzrokovača pegavosti lista višnje i trešnje (Blumeriella jaapii), registrovano je prisustvo zrelih askospora u 100% apotecija. Ispražnjenost apotecija iznosi 100%. Ovaj podatak ukazuje da je period primarnih infekcija ovog patogena završen. |
|
|
|
|